Σε μια γερασμένη χώρα, όπως η Ελλάδα, οποιαδήποτε αύξηση της απασχόλησης είναι πιθανό να έχει αντίκτυπο τόσο κοινωνικής, όσο και οικονομικής φύσης.
Η ηλικιακή ομάδα που σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο στην απασχόληση τα τελευταία έτη, δεν είναι άλλη παρά οι 65άρηδες, το ποσοστό των οποίων διαμορφώθηκε πέρυσι στη χώρα μας στο 45,1%, έναντι 42,5% το 2023 και 53,1% στο σύνολο της ΕΕ. H συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα κατέγραψε από το 2019 και ύστερα τη μεγαλύτερη βελτίωση των ποσοστών απασχόλησης.
Αντίθετα, ιδιαίτερα βραδεία ήταν τα τελευταία έτη η αύξηση του ποσοστού απασχόλησης για τα άτομα νεότερης ηλικίας (15-39 ετών), το οποίο το 2024 ανήλθε μόλις στο 52,6%, τιμή οριακά υψηλότερη έναντι του 2023.
Στην έκθεσή του το Ινστιτούτο της ΓΣΕΕ σημειώνει ότι, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες, το ποσοστό απασχόλησης των νέων (ηλικίας 15-39 ετών) παρέμεινε το 2024 σε επίπεδα αρκετά χαμηλότερα έναντι της προ οικονομικής κρίσης περιόδου, ενώ υπολείπεται σημαντικά του αντίστοιχου ποσοστού στον μέσο όρο της ΕΕ.
Ο «χάρτης» της απασχόλησης
Το συνολικό ποσοστό απασχόλησης στη χώρα μας ανήλθε το 2024 στο 63,3%, αυξημένο κατά 1,5 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2023 και 6,8 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του προ-πανδημικού επίπεδου του (2019).
Αξίζει όμως να επισημανθεί ότι το ποσοστό απασχόλησης στη χώρα μας, αν και πλέον βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί τουλάχιστον από το 1995 και ύστερα, εξακολουθεί να υπολείπεται σημαντικά έναντι του μέσου όρου της ΕΕ. Συγκεκριμένα, το 2024 η απόκλιση αυτή ανήλθε στις 7,5 ποσοστιαίες μονάδες, μειωμένη ωστόσο σε σχέση με το 2023 και το 2019.
Αντίστοιχη βελτίωση παρουσίασαν το 2024 και τα ποσοστά απασχόλησης επιμέρους πληθυσμιακών ομάδων. Ειδικότερα, το ποσοστό του ανδρικού πληθυσμού διαμορφώθηκε στο 72%, συγκριτικά με 70,8% το 2023 και 65,9% το 2019, με την απόκλισή του από το αντίστοιχο ποσοστό στο σύνολο της ΕΕ να διαμορφώνεται πλέον στις 3,4 ποσοστιαίες μονάδες.
Αρκετά χαμηλότερο ωστόσο σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ (11,6 ποσοστιαίες μονάδες) συνέχισε να είναι στην Ελλάδα το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών, το οποίο διαμορφώθηκε το 2024 στο χαμηλό 52,8%, παρά την αυξητική του τάση τα τελευταία χρόνια.
Η εξέλιξη αυτή είχε ως αποτέλεσμα η διαφορά του ποσοστού απασχόλησης μεταξύ ανδρών και γυναικών στη χώρα μας να διαμορφωθεί το 2024 στις 17,4 ποσοστιαίες μονάδες, τιμή οριακά χαμηλότερη από εκείνη του 2023 και του 2019.
Τονίζεται όμως ότι συνολικά την περίοδο 2014-2024 η μέση απόκλιση του ποσοστού απασχόλησης των ανδρών από το αντίστοιχο των γυναικών ανήλθε στην Ελλάδα στις 18 ποσοστιαίες μονάδες, όταν την ίδια περίοδο στο σύνολο της ΕΕ ήταν 10,3 ποσοστιαίες μονάδες.
Το γεγονός ότι, παρά τις μικρές του διακυμάνσεις, το κενό αυτό απασχόλησης μεταξύ ανδρών και γυναικών διατηρείται στα πολύ υψηλά αυτά επίπεδα και μάλιστα για σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα υποδηλώνει ότι στη χώρα μας η έμφυλη ανισότητα, τουλάχιστον όσον αφορά τις ευκαιρίες απασχόλησης, έχει διαρθρωτικά χαρακτηριστικά.
Η αντιμετώπιση του συγκεκριμένου προβλήματος αποτελεί συνεπώς μια σημαντική πρόκληση όχι μόνο για λόγους συμπερίληψης και
ισότητας ευκαιριών μεταξύ των δύο φύλων, αλλά και για να ενισχυθεί το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, σύμφωνα με τη ΓΣΕΕ.
Αξιοσημείωτες αποκλίσεις καταγράφονται και στο ποσοστό απασχόλησης μεταξύ διαφορετικών ηλικιακών ομάδων. Ειδικότερα, το 2024 στη χώρα μας το ποσοστό απασχόλησης των ατόμων ηλικίας 40-59 ετών διαμορφώθηκε στο 76,6%, παρουσιάζοντας αύξηση 1,8 και 8,3 ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με το 2023 και το 2019 αντίστοιχα. Παρά όμως την αύξησή του τα τελευταία έτη, το ποσοστό αυτό συνεχίζει να είναι σημαντικά χαμηλότερο (5,4 ποσοστιαίες μονάδες) συγκριτικά με το αντίστοιχο στην ΕΕ.
Εξετάζοντας την εξέλιξη του ποσοστού απασχόλησης ανά εκπαιδευτικό επίπεδο, παρατηρούμε ότι το χαμηλότερο ποσοστό καταγράφεται μεταξύ των ατόμων χαμηλότερης ειδίκευσης (εκπαιδευτικό επίπεδο 0-2), το οποίο το 2024 σημείωσε πτώση της τάξης των 0,3 ποσοστιαίων μονάδων και διαμορφώθηκε στο 41,4%, ποσοστό χαμηλότερο κατά 4,9 ποσοστιαίες μονάδες από τον μέσο όρο της ΕΕ
Όσον αφορά τους αποφοίτους ανώτερης δευτεροβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας μη τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (εκπαιδευτικό επίπεδο 3-4), το αντίστοιχο ποσοστό ανήλθε το 2024 στο 62,4% (έναντι 60,3% το 2023 και 73% στο σύνολο της ΕΕ), ενώ για τα άτομα υψηλής ειδίκευσης, δηλαδή τους αποφοίτους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, το ποσοστό απασχόλησής τους το 2024 ήταν 80,3% (έναντι 79,1% το 2023 και 86,5% στην ΕΕ).
Mε εξαίρεση το ποσοστό των αποφοίτων ανώτερης δευτεροβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας μη τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (εκπαιδευτικό επίπεδο 3-4), τα ποσοστά απασχόλησης όλων των υπόλοιπων υπό εξέταση πληθυσμιακών ομάδων το 2024 δεν είχε ανακάμψει στα προ οικονομικής κρίσης επίπεδα.
